स्ट्रोक नंतर दृष्टी समस्या अगदी सामान्य आहेत. जर स्ट्रोकने व्हिज्युअल मार्गाच्या काही भागांवर किंवा मेंदूच्या काही भागांना प्रभावित केले जे व्हिज्युअल माहितीची प्रक्रिया आणि व्याख्या करण्यात गुंतलेले आहेत, तर यामुळे स्ट्रोक प्रभावित झालेल्या दृश्यावर परिणाम होऊ शकतो.
दृष्टी कमी होण्याचे प्रकार कोणते आहेत ?
व्हिज्युअल फील्ड लॉस: व्हिज्युअल फील्ड हे संपूर्ण क्षेत्र आहे जे डोळे एका स्थितीत स्थिर असताना पाहू शकतात. हे दोन प्रकारचे आहेत:
अ) होमोनिमस हेमियानोपिया म्हणजे प्रत्येक डोळ्यातील अर्ध्या दृश्य क्षेत्राचे नुकसान.
ब) क्वाड्रंटॅनोपिया म्हणजे व्हिज्युअल फील्डच्या वरच्या किंवा खालच्या चतुर्थांश भागाचे नुकसान.
डोळ्यांच्या हालचालींवर नियंत्रण: डोळ्यांना हालचाल करणाऱ्या मज्जातंतूंना इजा झाली असेल, तर एखादी व्यक्ती डोळ्यांना एका विशिष्ट स्थितीत हलवू शकत नाही. वैयक्तिक डोळ्यांच्या स्नायूंवर नियंत्रण ठेवणारी एक मज्जातंतू काम करणे थांबवू शकते, ज्यामुळे डोळा वळणे (स्ट्रॅबिस्मस) होऊ शकते – सामान्यतः ‘ओलांडलेले डोळे’ किंवा दुहेरी दृष्टी (डिप्लोपिया) म्हणून ओळखले जाते. डोळ्यांच्या मज्जातंतूंच्या इतर समस्यांमुळे पापणी खाली पडू शकते (टोसिस), किंवा डोळ्याची बाहुली मोठी होऊ शकते.
अस्थिर हालचाल: डोळ्यांची स्थिर, अस्थिर हालचाल, ज्याला नायस्टाग्मस असेही म्हणतात, अशा हालचालींना कारणीभूत ठरते ज्या चकचकीत असतील आणि त्या बाजूला, वर आणि खाली किंवा गोलाकार असू शकतात.
कोरडे डोळे: पापणीच्या नसा, चेहऱ्याच्या मज्जातंतू किंवा पापणीच्या स्नायूंच्या समस्यांमुळे डोळे कोरडे होऊ शकतात.
व्हिज्युअल दुर्लक्ष: व्हिज्युअल दुर्लक्ष असलेल्या लोकांना त्यांच्या स्ट्रोक-प्रभावित बाजूच्या गोष्टींची जाणीव नसते आणि त्यांना प्रतिसाद देत नाही.
व्हिज्युअल ऍग्नोसिया: व्हिज्युअल ऍग्नोसिया असलेल्या लोकांना परिचित चेहरे आणि वस्तू ओळखण्यात अडचण येते.
दृष्टीच्या समस्यांवर मात कशी करावी ?
ऑप्टिकल थेरपी: ही थेरपी रुग्णाला प्रतिमा अशा प्रकारे ठेवण्यास मदत करते की रुग्ण त्या दृष्टीच्या ओळीत पाहू
शकेल. स्ट्रोकमुळे दुहेरी दृष्टी, खोलीचे आकलन आणि इतर दृष्टीदोष सुधारण्यासाठी हे देखील उपयुक्त ठरू शकते.
नेत्र हालचाली थेरपी: डोळ्यांच्या हालचालीवर लक्ष केंद्रित करणार्‍या थेरपीमुळे रुग्णाच्या डोळ्यांना नवीन व्हिज्युअल स्कोपमध्ये जाण्यासाठी प्रशिक्षित करण्यात मदत होते. या प्रकारची थेरपी डोळ्यांच्या हालचालींवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी डोळ्यांच्या स्नायूंना मजबूत आणि प्रशिक्षित करण्यात देखील मदत करू शकते.
व्हिज्युअल रिस्टोरेशन थेरपी (VRT): ही थेरपी रुग्णाच्या व्हिज्युअल क्षेत्रातील आंधळे स्पॉट्स उत्तेजित करण्यास मदत करते.
नेत्रतज्ञ सामान्यतः वर वर्णन केल्याप्रमाणे दृष्टी समस्यांचे मूल्यांकन करतात आणि योग्य उपचार प्रदान करू शकतात. त्याला/तिला रुग्णाचा स्ट्रोक इतिहास सांगण्याची गरज आहे.
मराठी अनुवादासाठी आमच्या ग्रुप सदस्य विभा आणि अक्षय यांचे खूप खूप आभार ! इंग्रजी पोस्ट येथे आहे .
If you have limited/No information about Stroke, its symptoms and consequences, we STRONGLY suggest you read at least one of the following before you leave this Website, as well as share the links with your friends and family. You may save someone from sudden death or being crippled for life !
* Be fast – Stroke Symptoms in English with Videos of Actual Strokes
* स्ट्रोक (आघात) – हिंदी में कुछ जानकारी
* स्ट्रोक-के-साधारण-लक्षण
* In Bengali – Be Fast – দ্রুত !
* In Gujarati – જ્યારે સ્ટ્રોક આવે ત્યારે BE FAST
* In Marathi – BE FAST स्ट्रोक होतो तेव्हा !
* In Odiya – ଷ୍ଟ୍ରୋକ: ମୃତ୍ୟୁ ଅଥବା ଶାରୀରିକ/ମାନସିକ ଅସମର୍ଥ