BE FAST स्ट्रोक होतो तेव्हा !
जेव्हा स्ट्रोक विकसित होतो तेव्हा वेळ महत्वाचा असतो. स्ट्रोक जितक्या लवकर ओळखला जाईल आणि रुग्ण योग्य स्ट्रोक उपचार सुविधेपर्यंत पोहोचेल तितके चांगले. या संदर्भात २-३ तासांचा कालावधी हा ‘गोल्डन अवर’ मानला जातो कारण या कालावधीत योग्य उपचार दिल्यास मेंदूच्या पेशींना होणारे नुकसान कमी होते.
तरीही स्ट्रोक जागरूकता खूप कमी आहे. काहीवेळा रुग्ण ‘ट्रान्झिएंट इस्केमिक अटॅक’ (TIA- जे समस्या होत असल्याचे लक्षण आहे आणि कधीही अधिक गंभीर स्ट्रोक अटॅक येऊ शकतो) नंतर अनेक दिवसांनी हॉस्पिटलमध्ये पोहोचतो, जेव्हा पूर्ण विकसित स्ट्रोक झाला.
म्हणूनच उदयोन्मुख स्ट्रोक सर्वात जलद शोधणे खूप महत्वाचे आहे. इंग्रजीमध्ये, “FAST” (फास्ट) संक्षिप्त रूप खालीलप्रमाणे वापरले जाते:
* FACE (चेहरा):व्यक्तीला हसायला सांगा. चेहऱ्याची एक बाजू ढासळते का ?
* ARM (हात ): व्यक्तीला दोन्ही हात वर करण्यास सांगा. एक हात खाली वाहतो का ?
* SPEECH (बोल): व्यक्तीला एक साधे वाक्य बोलण्यास सांगा. शब्द अस्पष्ट आहेत का? तो/ती वाक्य बरोबर रिपीट करू शकतो का?
आणि यापैकी काहीही घडल्यास, T for TIME ला प्रारंभ होईल:
TIME (वेळ) : रुग्णाला शक्य तितक्या लवकर जवळच्या रुग्णालयात (शक्यतो स्ट्रोक हाताळण्यासाठी सुसज्ज) घेऊन जा. ही लक्षणे अचानक उद्भवतात, आणि कोणत्याही वाजवी स्पष्टीकरणाशिवाय! सर्वात जास्त स्ट्रोक का होतात हे स्पष्ट करणारा
आणि वरील लक्षणांबद्दल तपशीलवार वर्णन करणारा एक छोटा व्हिडिओ येथे आहे.
आणखी दोन लक्षणे देखील आढळून आली आहेत (तपशीलांसाठी येथे 2017 मध्ये केलेला अभ्यास पहा) घडणारा / येऊ घातलेला स्ट्रोक सूचित करण्यासाठी आणि ते येथे जोडले आहेत. पुन्हा, ते अचानक आणि कोणत्याही वाजवी स्पष्टीकरणाशिवाय घडतात. तर, इंग्रजीत आता BE FAST असे सोपे संक्षेप आहे !
* तोल : तोल गमावण्याची चिन्हे दर्शवणारी व्यक्ती आहे – उदाहरणार्थ चालण्यात अडचण.
* डोळे : दृष्टी समस्या आहे का – अंधुक, दुहेरी दृष्टी इ…
तसेच, हे लक्षात घेणे फार महत्वाचे आहे की ही लक्षणे टिकू शकत नाहीत – ती लवकर नाहीशी होऊ शकतात – कदाचित काही मिनिटांतच! परंतु ‘अस्थायी’ स्ट्रोक कदाचित आला आहे, आणि योग्य निदान आणि उपचार तातडीने सुरू न केल्यास, लवकरच पूर्ण विकसित स्ट्रोक होण्याचा मोठा धोका आहे! त्यामुळे कोणत्याही लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नये हे अत्यंत गंभीर आहे!
वरील व्यतिरिक्त, स्ट्रोकची इतर, कमी सुप्रसिद्ध लक्षणे आहेत जी येथे दिली आहेत. यात समाविष्ट :
* चेहरा, हात किंवा पाय यांची सुन्नता किंवा कमजोरी, विशेषत: शरीराच्या एका बाजूला.
* गोंधळ, बोलण्यात किंवा समजण्यात अडचण
* अज्ञात कारणाशिवाय गंभीर डोकेदुखी. सहसा डोकेदुखी अचानक आणि सतत असते.
खरंच, मेंदू, चेहऱ्याचे क्षेत्र, समन्वय, अभिमुखता आणि अगदी वास यांच्याशी संबंधित कोणतीही विचित्र आणि अचानक जोडलेली कोणतीही शक्यता तपासण्याची शक्यता म्हणून स्ट्रोकचा ध्वज त्वरित उंचावला पाहिजे.
स्ट्रोकचे काही व्हिडिओ येथे आहेत जेणेकरुन ते विकसित होत असताना वाचकांना स्ट्रोक केव्हा होतो ते लवकर ओळखता येईल.
या व्हिडिओमध्ये एक क्षणिक इस्केमिक हल्ला (टीआयए, ज्याला काहीवेळा ‘मायनर’ स्ट्रोक म्हणतात) होत आहे. एका बाजूला ओठ/चेहऱ्याचे तिरकस आणि झुकणे लक्षात घ्या. तसेच, एक हात वर उचलणे कठीण आहे. लक्षणे वरवर पाहता स्वतःचे निराकरण कसे करतात याकडे लक्ष द्या. असे होत असले तरी, टीआयए हे एक मजबूत संकेत आहे की कोणत्याही वेळी अधिक गंभीर स्ट्रोक होऊ शकतो आणि त्यामुळे त्वरित उपचार घेतले पाहिजेत.
येथे स्ट्रोकचा आणखी एक व्हिडिओ आहे जो किरकोळ नाही आणि तो अधिक गंभीर बनत आहे असे दिसते.
आणि इथे आणखी एक व्हिडिओ जिथे टीव्ही सादरकर्त्याने टीव्हीवर असताना TIA सारखी घटना घडवली होती! आणि कोणतेही मूळ कारण सापडले नाही !
स्ट्रोकची लक्षणे गोंधळून टाकू नका आणि शक्य असल्यास बाधितांना जवळच्या रुग्णालयात नेण्यास मदत करा. देव तसेच बाधित आणि त्यांचे कुटुंब तुम्हाला आशीर्वाद देईल !
कधीकधी स्ट्रोकची लक्षणे गोंधळात टाकणारी असू शकतात! भारतातील एका सुप्रसिद्ध घटनेत दिल्ली मेट्रोमध्ये असताना एका व्यक्तीला पक्षाघाताचा झटका आला पण त्याला दारूच्या नशेत नेण्यात आले. त्याचा व्हिडिओ व्हायरल झाला आणि पोलीस कर्मचाऱ्याला निलंबित करण्यात आले! नंतरच्या तपासातच त्याला स्ट्रोक झाल्याचे उघड झाले!
येथे व्हिडिओ आहे:
कृपया सर्वांच्या माहितीसाठी ही पोस्ट जास्तीत जास्त शेअर करा. तुम्ही एखाद्याचा जीव वाचवू शकता. धन्यवाद !
अनुवादासाठी आमच्या सपोर्ट ग्रुप सदस्य विभा यांचे आभार !
If you have limited/No information about Stroke, its symptoms and consequences, we STRONGLY suggest you read at least one of the following before you leave this Website, as well as share the links with your friends and family. You may save someone from sudden death or being crippled for life !
* Be fast – Stroke Symptoms in English with Videos of Actual Strokes
* स्ट्रोक (आघात) – हिंदी में कुछ जानकारी
* स्ट्रोक-के-साधारण-लक्षण
* In Bengali – Be Fast – দ্রুত !
* In Gujarati – જ્યારે સ્ટ્રોક આવે ત્યારે BE FAST
* In Marathi – BE FAST स्ट्रोक होतो तेव्हा !
* In Odiya – ଷ୍ଟ୍ରୋକ: ମୃତ୍ୟୁ ଅଥବା ଶାରୀରିକ/ମାନସିକ ଅସମର୍ଥ